Avustralya'da yapılan çarpıcı bir araştırma, şizofreni hastalarının beyinlerinin normalden daha hızlı yaşlanabileceğini ve bu durumun basit bir kan testi ile tespit edilebileceğini gösterdi. Uzmanlar, bu çalışmanın alanında bir ilk olduğunu ve şizofreni hastalarında sinir hücrelerinden doğrudan elde edilen kandaki proteinlerin ölçüldüğünü belirtiyor.
Şimdiye kadar şizofreninin, otizm, disleksi ve DEHB gibi nörogelişimsel hastalıklarla benzer şekilde beyin gelişimindeki sorunlardan kaynaklandığı düşünülüyordu. Ancak Melbourne Üniversitesi'nden araştırmacılar, şizofrenide hızlanan beyin yaşlanmasının da bu hastalığın gelişiminde önemli bir rol oynayabileceğini öne sürüyor.
Şizofreni ve Hızlanan Beyin Yaşlanması Arasındaki Bağlantı
Bu araştırmada, bilim insanları sinir hücrelerinden salınan 'Nörofilament Hafif Zincir Proteini (NfL)' adlı bir proteine odaklandı. Normalde, nöronlar hasar gördüğünde veya yaşlandıkça bu protein kana ve beyin omurilik sıvısına salınır. Alzheimer, Parkinson ve MS gibi hastalıklarda da bu proteinin düzeyleri artmaktadır.
Araştırma sonuçlarına göre, şizofreni hastalarında NfL düzeyleri sağlıklı bireylere kıyasla daha erken yaşlarda ve daha hızlı bir şekilde artış gösteriyor. Bu durum, şizofreni hastalarının beyinlerinin biyolojik olarak kronolojik yaşlarına göre daha yaşlı olduğunu ortaya koyuyor. Aynı araştırmada, bipolar bozukluk yaşayan bireylerde ise benzer bir artış gözlenmedi. Bu da şizofreniyi diğer psikiyatrik bozukluklardan ayıran biyolojik bir farklılık olabileceğini gösteriyor.
MRI taramaları da şizofreni hastalarında beynin yapısal olarak daha hızlı yaşlandığını destekler nitelikte. Bu bulgular, şizofreni tedavisinde yeni yaklaşımların geliştirilmesine olanak sağlayabilir.
Yaşam Tarzı Faktörlerinin Etkisi
Melbourne Üniversitesi'nden Psikiyatrist Christos Pantelis, şizofreni hastalarının yaşam tarzının da bu yaşlanmayı hızlandırdığını belirtiyor. Pantelis, "Sosyal izolasyon, fiziksel aktivite eksikliği, sigara ve madde kullanımı gibi faktörler hem zihinsel hem de fiziksel sağlığı olumsuz etkiliyor. Şizofreni hastalarının yaşam süresi genel nüfusa göre 20-30 yıl daha kısa. Bunun başlıca nedenleri ise kanser ve kalp hastalıkları gibi yaşa bağlı hastalıkların daha erken yaşta ortaya çıkması." şeklinde konuştu.
Pantelis sözlerine şöyle devam etti: "Yaşam tarzı, şizofreni hastalarında vücudun hızla yaşlanmasında bir faktör olsa da çalışmamız bu hastalığı anlamada ve zamanla tedavi etmede önemli bir adım olabilir.”
Şizofreni hastalarında görülen bu hızlanmış beyin yaşlanması, hastalığın seyrini ve tedavi yaklaşımlarını derinden etkileyebilir. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleriyle, bu olumsuz etkilerin azaltılması ve hastaların yaşam kalitesinin artırılması mümkün olabilir.
Bu araştırma, şizofreni alanında önemli bir dönüm noktası olabilir ve hastalığın daha iyi anlaşılmasına ve tedavi edilmesine yönelik yeni kapılar açabilir. Şizofreni hastalarının yaşadığı zorlukları anlamak ve onlara destek olmak, toplum olarak hepimizin sorumluluğundadır.
