1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, tüm dünyada işçi sınıfının direnişini simgelerken, Türkiye'de bu yıl da yasaklarla gündeme geldi. Taksim Meydanı'na izin verilmeyen kutlamalar, İstanbul'da adeta bir abluka ortamı yarattı. Yollar kapatıldı, metro durakları kullanıma kapatıldı. Peki, bu yasakların ardında yatan gerçekler neler?
1 Mayıs'ın Tarihi ve Önemi
1 Mayıs'ın kökenleri, 1856'da Avustralya'da taş ve inşaat işçilerinin sekiz saatlik iş günü talebiyle başlattığı yürüyüşe dayanır. 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler, günde 12 saat olan çalışma sürelerine karşı çıkarak 8 saatlik iş günü talebiyle greve gittiler. Şikago'da başlayan bu eylem, ne yazık ki kanlı bir şekilde bastırıldı. Ancak bu olaylar, işçi sınıfının mücadelesini daha da alevlendirdi.
II. Enternasyonal, 1889'da Paris'te düzenlediği kongrede, Amerikan işçilerinin mücadelesini desteklemek amacıyla 1 Mayıs'ı "Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü" olarak kabul etti. O tarihten itibaren tüm dünyada işçiler, haklarını savunmak ve dayanışma göstermek için 1 Mayıs'ta bir araya gelmeye başladı.
- 1856: Avustralya'da işçilerin 8 saatlik iş günü talebiyle yürüyüşü
- 1886: Şikago'da işçilerin grevi ve yaşanan olaylar
- 1889: II. Enternasyonal'in 1 Mayıs'ı "Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü" ilan etmesi
Türkiye'de 1 Mayıs ve Taksim Meydanı
Türkiye'de 1 Mayıs ilk kez 1912'de İstanbul'da kutlandı. Ancak 1923'te kitlesel kutlamalar yasaklandı ve 1925'te çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu ile tamamen yasaklandı. Uzun bir aradan sonra, 1976'da Taksim Meydanı'nda kitlesel bir 1 Mayıs kutlaması yapıldı. Ancak 1977'de yaşanan "Kanlı 1 Mayıs" olayları, kutlamalara gölge düşürdü.
1 Mayıs 1977'de Taksim Meydanı'nda yaşanan olaylarda, kalabalığın üzerine ateş açılması sonucu 34 kişi hayatını kaybetti. Bu olay, Türkiye'deki 1 Mayıs kutlamalarının tarihinde kara bir leke olarak kaldı.
Taksim Meydanı, işçi sınıfı için sembolik bir anlam taşır. Bu nedenle, 1 Mayıs kutlamalarının Taksim'de yapılması işçiler için büyük önem taşır. Ancak son yıllarda Taksim Meydanı'nın kutlamalara kapatılması, işçi örgütleri ve siyasi partiler tarafından tepkiyle karşılanmaktadır.
Yasaklar ve Abluka Altındaki İstanbul
Bu yıl da İstanbul Valiliği'nin aldığı kararla İstanbul'da 1 Mayıs kutlamalarına izin verilmedi. Taksim Meydanı'na giden tüm yollar kapatıldı, metro durakları kullanıma kapatıldı ve şehir adeta abluka altına alındı.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Taksim'in araç ve yaya trafiği açısından önemli bir nokta olduğunu ve terör örgütlerinin çağrı yaptığını ileri sürerek bu kararı savundu. Ancak muhalefet partileri, sendikalar ve meslek odaları bu karara tepki göstererek, 1 Mayıs'ın Taksim'de kutlanması gerektiğini savundu.
İstanbul Valiliği'nin aldığı bu karar, Anayasa Mahkemesi'nin daha önce verdiği kararlara aykırıdır. Anayasa Mahkemesi, Taksim Meydanı'nda 1 Mayıs kutlamalarının yasaklanmasının hak ihlali olduğuna hükmetmişti.
Türkiye'de 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, her yıl olduğu gibi bu yıl da tartışmalarla ve yasaklarla anılıyor. İşçi sınıfının haklarını savunmak ve dayanışma göstermek için bir araya geldiği bu önemli günde, yasakların ve engellemelerin gölgesi düşüyor. İşçiler, Taksim Meydanı'nda özgürce kutlama yapabilmek için mücadelelerine devam edecekler.
