Kalın Bağırsak Kanseri Gençlerde ve Yoksullarda Artıyor
Kalın bağırsak kanseri, artık sadece yaşlıların değil, gençlerin de ciddi bir sağlık sorunu haline geldi. Son yıllarda yapılan araştırmalar, özellikle gençler ve yoksul kesimler arasında bu hastalığın görülme sıklığının arttığını ortaya koyuyor. Erken teşhis ve tarama programlarının yetersizliği, bu artışın başlıca nedenleri arasında gösteriliyor.
Gençlerdeki Artışın Nedenleri
Kalın bağırsak kanseri, genellikle 50 yaş üstü bireylerde görülürken, son yıllarda 55 yaş altındaki gençlerde de sıklıkla teşhis ediliyor. Amerikan Kanser Derneği'nin 2023 yılında yayınladığı bir rapora göre, 1995'te 10 hastadan biri 55 yaş altındayken, bugün bu oran beşte bire yükselmiş durumda. Bu durum, gençlerdeki kanser vakalarının artışına dikkat çekiyor.
- Çevresel ve genetik faktörler: Science dergisinde yayınlanan bir makalede, çevresel ve genetik faktörlerin bu artışta rol oynadığı belirtildi.
- Tarama programlarının yetersizliği: Genç nüfus, tarama programlarına dahil edilmiyor, bu da erken teşhisi engelliyor.
- Hekimlerin ve hastaların farkındalık eksikliği: Gençlerde kanser şüphesi düşük olduğu için tanıda gecikmeler yaşanıyor.
Yoksulluk ve Sağlık Eşitsizliği
Yoksul kesimlerde kalın bağırsak kanserinden ölüm oranları daha yüksek. Dünya genelinde, özellikle kırsal ve düşük gelirli bölgelerde, tarama programlarına erişim kısıtlı. Bu durum, erken teşhis ve tedavi şansını azaltıyor. Türkiye'de yapılan bir ankete göre, 50-70 yaş arasındaki bireylerin sadece %38'i son 5 yılda dışkıda gizli kan testi yaptırmış. Kolonoskopi oranı ise %14'te kalıyor.
- Gelir eşitsizliği: Yoksul bireyler, sağlık hizmetlerine erişimde zorluk yaşıyor.
- Beslenme alışkanlıkları: İşlenmiş gıdaların tüketimi, yoksul kesimlerde daha yaygın.
- Bilgi eksikliği: Kırsal kesimde yaşayanlar, tarama yöntemleri hakkında yeterli bilgiye sahip değil.
Erken Teşhis ve Tedavinin Önemi
Kalın bağırsak kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir bir hastalık. Ancak, tarama programlarının yaygınlaştırılması ve sağlık hizmetlerine erişimin artırılması gerekiyor. Kolonoskopi, bu hastalığın erken teşhisinde altın standart olarak kabul ediliyor. Ancak, evde yapılabilen dışkı testleri gibi alternatif yöntemler de mevcut.
Sonuç olarak, kalın bağırsak kanseriyle mücadelede, özellikle gençler ve yoksul kesimler için etkili tarama programlarının hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor. Sağlık hizmetlerine erişimde adaletin sağlanması ve toplumun bilinçlendirilmesi, bu hastalığın önlenmesinde kilit rol oynayacaktır.
