Tayvan’da yapılan yeni bir araştırma, hava kirliliğinin sadece solunum yollarını değil, aynı zamanda beyin sağlığını da olumsuz etkileyerek yaşlanmayı hızlandırabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları, özellikle PM2.5 ve azot dioksit gibi kirleticilerin bilişsel işlevleri bozduğunu ve beyin yapısında kalıcı hasara yol açabileceğini belirledi.
Hava kirliliği beyin yapısını nasıl etkiliyor?
Ulusal Yang Ming Chiao Tung Üniversitesi’nde yapılan çalışmada, 60 yaş üzeri 412 sağlıklı bireyin verileri incelendi. Araştırmacılar, hava kirliliğinin solunum yoluyla bağışıklık sistemini tetiklediğini ve iltihaplanmaya yol açarak beyin damarlarında hasar oluşturduğunu tespit etti. MR taramaları, kirli havanın özellikle hafıza ve dikkatten sorumlu beyin bölgelerinde olumsuz değişikliklere neden olduğunu gösterdi.
- PM2.5 partikülleri: Akciğerlerden kana karışarak beyne ulaşıyor.
- Azot dioksit (NO2): Solunum yolu iltihabını artırıyor.
- Beyaz madde hasarı: Nöronlar arası iletişimi bozuyor.
Daha temiz hava, daha sağlıklı bir beyin
Araştırmanın baş yazarı Yi-Fang Chuang, hava kalitesinin iyileştirilmesinin yaşlılarda bilişsel gerilemeyi yavaşlatabileceğini vurguladı. Chuang, "Hava kirliliği azaldıkça, beyin yapısında iyileşmeler gözlemledik" ifadelerini kullandı. Çalışma, Environment International dergisinde yayımlandı.
Uzmanlar, özellikle büyük şehirlerde yaşayanların hava kirliliğine karşı önlem alması gerektiğini belirtiyor. Kapalı ortamlarda hava temizleyicilerin kullanılması, dışarı çıkarken maske takılması ve yeşil alanların artırılması gibi önlemler, beyin sağlığını korumada etkili olabilir.
