İran'ın Gizli Destekçileri: Çin ve Rusya Ne Yapıyor?
İnsanlığın kolektif aklı çöküyor gibi uzunca bir zamandır. Bir şeyler yerinden oynuyor. “Dünya zıvanadan mı çıkıyor?” sorusu artık paranoyaklara değil, makul insanlara ait… Özellikle Ortadoğu'da yaşanan son gelişmeler, küresel güç dengelerini yeniden sorgulamamıza neden oluyor. İran'ın bölgedeki rolü ve bu rolü destekleyen büyük aktörlerin tutumu, merak konusu olmaya devam ediyor. Peki, İran'ın sırtını yasladığı bu büyük aktörler, özellikle Çin ve Rusya, ne yapıyor?
Çin'in Sessiz Desteği: Ekonomik Çıkarlar mı Öncelikli?
İran'dan ekonomik olarak en çok faydayı sağlayan ülke şüphesiz Çin. Petrol, doğalgaz ve yatırım anlaşmaları ile iki ülke arasındaki ticaret hacmi her geçen gün artıyor. Ancak, bölgede sıcak çatışma ihtimali belirdiğinde, Pekin'in sessizliği dikkat çekiyor. Çin'in bu tutumu, ekonomik çıkarlarını siyasi risklerin üzerinde tuttuğu şeklinde yorumlanabilir. Çin için İran, enerji kaynaklarına erişim ve stratejik bir ortaklık anlamına geliyor. Bu nedenle, Pekin, Tahran ile ilişkilerini korumak adına diplomatik bir denge gözetmeye çalışıyor.
Çin'in bölgedeki genel stratejisi, ekonomik işbirliğini ön planda tutmak ve siyasi çatışmalardan uzak durmak üzerine kurulu. Bu yaklaşım, Çin'in küresel bir güç olarak yükselişinde önemli bir rol oynuyor. Ancak, Ortadoğu gibi karmaşık ve istikrarsız bir bölgede, bu stratejinin ne kadar sürdürülebilir olduğu tartışma konusu.
- Ekonomik ortaklıklar ön planda
- Siyasi çatışmalardan uzak durma
- Enerji kaynaklarına erişim
Rusya'nın Rolü: Siyasi Destek ve Askeri İşbirliği
Rusya ise, İran ile ilişkilerinde daha farklı bir yaklaşım sergiliyor. Moskova, Tahran'a siyasi destek sağlamanın yanı sıra, askeri işbirliğini de geliştiriyor. Suriye'deki iç savaşta İran ile birlikte hareket eden Rusya, bölgedeki nüfuzunu artırmaya çalışıyor. Rusya'nın bu tutumu, Batı ile olan rekabeti ve kendi çıkarlarını koruma amacı taşıyor.
Rusya için İran, Batı'ya karşı bir denge unsuru ve bölgedeki nüfuzunu artırma aracı olarak görülüyor. Bu nedenle, Moskova, Tahran'a askeri ve siyasi destek sağlamaktan çekinmiyor. Ancak, Rusya'nın bu tutumu, bölgedeki gerginliği artırabileceği gibi, uluslararası ilişkilerde de sorunlara yol açabilir.
Rusya ve İran arasındaki işbirliği, özellikle Suriye'de kendini gösteriyor. İki ülke, Esad rejimine destek vererek, bölgedeki güç dengelerini etkilemeye çalışıyor. Bu durum, diğer bölgesel ve küresel aktörlerin tepkisini çekiyor ve Ortadoğu'daki istikrarsızlığı derinleştiriyor.
Büyük Aktörlerin Gölgesinde İran'ın Geleceği
Sonuç olarak, İran'ın bölgedeki geleceği, büyük aktörlerin tutumuna ve kendi iç dinamiklerine bağlı. Çin'in ekonomik desteği ve Rusya'nın siyasi/askeri işbirliği, İran'ın bölgedeki rolünü sürdürmesine yardımcı oluyor. Ancak, bu desteklerin sürdürülebilirliği ve etkileri, önümüzdeki dönemde daha net bir şekilde görülecek. Ortadoğu'nun karmaşık yapısı ve sürekli değişen dengeleri, İran'ın ve onu destekleyen aktörlerin önünde birçok zorluk çıkarabilir. Bu nedenle, bölgedeki gelişmelerin yakından takip edilmesi ve analiz edilmesi büyük önem taşıyor.
