Çal Baba Töreni: Maden Gölgesinde Kutsal Miras Alarm Veriyor!
Tokat'ta Aleviler için büyük önem taşıyan Çal Baba ormanında her yıl düzenlenen tören, bu yıl maden arama tehdidi altında daha da anlam kazandı. 7 Haziran'da Tokat Cumhuriyet Meydanı'nda bir araya gelen ve HLC adlı maden şirketinin siyanürle altın arama iznine karşı direnen köylüler, Çal Baba ormanında toplanarak atalarından kalma geleneklerini yaşattılar. Bu yılki tören, doğa ve kültürel mirasın korunması adına verilen mücadelenin sembolü oldu.
Çal Baba Ormanı'nın Anlamı ve Önemi
Tokat'ın Günçalı köyü yakınlarında bulunan Çal Baba Ormanı, yöre halkı için sıradan bir ormandan çok daha fazlasını ifade ediyor. Yüzyıllardır korunan bu kutsal mekân, aynı zamanda zengin bir kültürel miras niteliği taşıyor. Peki, Çal Baba Ormanı'nı bu kadar özel kılan ne?
- İnanç Önderi: Orman, ismini köylülerin inanç önderi olarak kabul ettiği Çal Baba'dan alıyor. İnanca göre Çal Baba'nın makamı bu ormanda bulunuyor ve bu nedenle yöre halkı asırlardır ormandan tek bir dal bile koparmıyor.
- Anıtsal Ağaçlar: Çal Baba Ormanı, yüzlerce yıllık ardıç, meşe ve çeşitli yabani meyve ağaçlarına ev sahipliği yapıyor. Bu ağaçların bazıları 500 yaşın üzerinde.
- Biyolojik Çeşitlilik: Orman, doğal bir laboratuvar gibi işlev görüyor. Ölü ağaçlar bile böcekler, kuşlar ve mantarlar için yaşam alanı oluşturarak ekosisteme katkıda bulunuyor.
- Kültürel Köprü: Özellikle Alevi inancına sahip topluluklar için önemli bir inanç merkezi olan Çal Baba Ormanı, cem törenlerine ev sahipliği yaparak Alevi ve Sünni köyleri arasında bir köprü görevi görüyor.
Maden Tehdidi ve Köylülerin Direnişi
Ne yazık ki, Çal Baba Ormanı son zamanlarda maden arama ruhsatları nedeniyle ciddi bir tehdit altında. İstanbul merkezli bir madencilik firmasının bölgede sondaj yapma girişimi, Günçalı ve çevre köylerde yaşayanların büyük tepkisine yol açtı. Köylüler, özellikle İliç'te yaşanan felaketi hatırlatarak siyanürlü madenciliğin yaratacağı tehlikelere dikkat çekiyor.
Köylülerin endişeleri haklı: Siyanürlü altın madeni projesi, bölgenin yeraltı ve yüzey sularını ağır metallerle kirletebilir, günde milyonlarca litre su harcayarak su kaynaklarını kurutabilir ve binlerce ağacın yok olmasına neden olabilir. Bu nedenle köylüler, maden ruhsatının iptali için hukuki mücadele başlattı ve bilimsel çalışmalarla bölgenin korunması için çabalıyorlar.
"Bu mücadele yalnızca Günçalı'nın değil, hepimizin yaşam alanlarını savunma mücadelesidir," diyen köylüler, Çal Baba Ormanı'nı korumakta kararlı olduklarını vurguluyor. Hatta, iddialara göre, maden şirketi yetkilileri silahla köylülerin arazisine girmiş durumda.
Çözüm Ne Olmalı?
Çal Baba Ormanı'nın geleceği için acil adımlar atılması gerekiyor. İşte yapılması gerekenler:
- Kültür Bakanlığı'na Başvuru: Köylüler, Çal Baba Ormanı'nın kutsal bir inanç merkezi olarak tescillenmesi için Kültür Bakanlığı'na başvuruda bulundu. Bu, ormanın madencilik faaliyetlerinden korunmasının önünü açabilir.
- Hukuki Mücadeleye Destek: Maden ruhsatının iptali için açılan davalara destek verilmeli ve hukuki sürecin şeffaf bir şekilde yürütülmesi sağlanmalı.
- Bilinçlendirme Çalışmaları: Çal Baba Ormanı'nın önemi ve madenciliğin yaratacağı tehlikeler konusunda kamuoyunu bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı.
Çal Baba Ormanı, Tokat için hem doğal bir miras hem de köklü bir kültürel ve inanç değeri taşıyor. Bölge halkının bu kadim ormanı koruma mücadelesi, hepimiz için bir ilham kaynağı olmalı. Bu mücadele, sadece bir ormanı değil, aynı zamanda kültürel mirasımızı ve gelecek nesillerin yaşam alanlarını koruma mücadelesidir.
