ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük vergilerini artırma kararı, küresel ticarette yeni bir dönemi başlatırken, Türkiye'nin bu durumdan nasıl etkileneceği merak konusu. KPMG Türkiye Gümrük ve Dış Ticaret Hizmetleri Şirket Ortağı Zahide Demir, kararın potansiyel etkilerini değerlendirerek şirketlere önemli tavsiyelerde bulundu. Trump'ın bu hamlesi, ticaret savaşlarının fitilini ateşlerken, Türk ihracatçılarının nasıl bir yol izlemesi gerektiği sorusu ön plana çıkıyor.
Trump'ın Gümrük Vergisi Kararı: Ne Anlama Geliyor?
Donald Trump'ın dış ticareti yeniden şekillendirme hedefiyle attığı adımlar hız kesmiyor. Çin, Kanada ve Meksika gibi önemli ticaret ortaklarına yönelik kararların ardından, tüm dünya ülkelerini etkileyecek yeni bir düzenleme hayata geçirildi. 5 Nisan 2025 itibarıyla ABD'ye ihracat yapan tüm ülkeler için %10 düzeyinde ilave gümrük vergisi uygulanmaya başlandı. Türkiye de bu ülkeler arasında yer alıyor. Ayrıca, ABD'nin en çok dış ticaret açığı olan ülkelere özel olarak daha yüksek vergi oranları uygulanacak. Bu durum, küresel ticarette belirsizlikleri artırırken, ülkeler arasındaki rekabeti de kızıştırıyor.
Zahide Demir, bu kararın küresel ticarette yeni bir müzakere dönemini başlattığını ve oranların değişebileceğini belirtiyor. Demir, "Düzenleme doğal olarak tüm dünyada yankı uyandırdı. Zira Trump bu karar ile tüm ülkeleri pazarlık masasına oturmaya davet ediyor. Bu davet cümlesinin hemen ardından ‘müzakerelerden elde edilen sonuçlara bağlı olarak' bu oranların artması veya azalmasının da ihtimal dahilinde olduğunu ekliyor" dedi.
Türkiye İçin Riskler ve Fırsatlar Neler?
Türkiye'nin %10'luk vergi diliminde yer alması, diğer ülkelere kıyasla bir avantaj olarak değerlendirilebilir. Ancak bu durum, sektörlere göre farklılık gösterebilir. Örneğin, tekstil sektöründe Uzak Doğu ülkelerindeki vergi yükleri dikkate alındığında bir avantaj yaratması beklenebilir. Ancak, AB'ye uygulanan %20'lik oranla karşılaştırıldığında basit bir avantaj hikayesi yaratmak yeterli olmayacaktır. Şirketlerin küresel tedarik zincirindeki değişiklikleri ve olası pazar daralmalarını göz önünde bulundurması gerekiyor.
Demir, "Türkiye için yüzde 10'luk oranın düşüklüğü tek başına bir değer ifade etmiyor. Hangi sektörlerin bu karardan ne şekilde etkileneceği, küresel tedarik zincirindeki diğer ortakların verileri de dikkate alınarak sektör bazında çalışmayı gerektiriyor," şeklinde konuştu.
- Sektör ve rakip analizlerini gözden geçirmek
- Yatırım planlamalarını dış ticaretteki son gelişmelere göre revize etmek
- Küresel tedarik zincirindeki kırılma veya dönüşüm hızını takip etmek
- Mevcut üretim süreçlerini menşe esaslı bir bakış açısı ile incelemek
- İhracat pazarlarındaki olası daralmalara karşı alternatif rota araştırmaları yapmak
Şirketler Ne Yapmalı? Uzman Tavsiyeleri
Bu yeni dönemde, şirketlerin gümrük ve dış ticaret uzmanlarından destek alması büyük önem taşıyor. Zahide Demir, şirketlere şu tavsiyelerde bulunuyor:
Şirketlerin sektör ve rakip analizlerini gözden geçirmesi gerekiyor. Yatırım planlamalarını dış ticaretteki son gelişmelere göre revize etmeleri ve süreci çok yakın takip etmeleri en dikkat edilmesi gereken konuların başında geliyor. Küresel tedarik zincirindeki kırılma veya dönüşüm hızı da bu anlamda bir takibi zorunlu kılıyor. Mevcut üretim süreçlerini menşe esaslı bir bakış açısı ile incelemek faydalı olacak. Bu tür bir analizin pazarda oluşabilecek herhangi bir boşluğu dolduracak bir strateji geliştirilmesine katkı vereceğini öngörmekteyiz. İhracat pazarlarındaki olası daralmalara karşı alternatif rota araştırmaları yapmak, olası riskleri yönetmeye katkı sağlayacak.
Trump'ın gümrük vergisi kararı, Türk ihracatçıları için hem riskler hem de fırsatlar sunuyor. Şirketlerin bu süreçte dikkatli adımlar atması, sektör ve rakip analizlerini iyi yapması, küresel tedarik zincirindeki değişiklikleri yakından takip etmesi ve alternatif pazarlar araması gerekiyor. Aksi takdirde, bu yeni dönemde rekabet avantajını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilirler.
