Hürmüz Boğazı Alarmı! Petrol Fiyatları Uçuşa Geçti! İşte Nedeni
İsrail-İran geriliminin tırmanmasıyla birlikte Hürmüz Boğazı'nda artan güvenlik endişeleri, petrol taşımacılığı maliyetlerinde görülmemiş bir yükselişe neden oldu. Basra Körfezi'nin stratejik geçidi olan bu dar su yolu, dünya petrol ticaretinin can damarı konumunda. Peki, bu durum petrol fiyatlarını nasıl etkileyecek?
Hürmüz Boğazı'nın Önemi ve Artan Riskler
Hürmüz Boğazı, Orta Doğu'daki petrol ve LNG üretiminin dünya pazarlarına açılan kapısıdır. Günlük yaklaşık 20 milyon varil petrol ve petrol ürünü bu boğazdan geçiyor ve bu da deniz yoluyla taşınan ham petrolün yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Özellikle Çin, Hindistan, Japonya ve Güney Kore gibi Asya ülkeleri için hayati bir öneme sahip. Mevcut durumda doğrudan bir saldırı veya kapatma yaşanmamış olsa da, tanker operatörlerinin temkinli yaklaşımı, piyasada gemi arzını azaltarak taşıma maliyetlerini artırıyor.
Navlun Fiyatlarında Şok Yükseliş
Londra Menkul Kıymetler Borsası (LSEG) verilerine göre, Orta Doğu'dan Çin'e giden çok büyük ham petrol tankerleri (VLCC) için referans navlunlar, 17 Haziran itibarıyla çatışma öncesine göre %61 artarak 72,4 Worldscale puana ulaştı. Aynı şekilde, Orta Doğu'dan Japonya'ya rafine petrol ürünü taşıyan orta boy tankerler için navlunlar %88'lik bir artışla 219,76 puana yükseldi. Bu durum, Asya ülkelerine yapılan petrol sevkiyatlarının maliyetini önemli ölçüde artırıyor.
- Çin'e giden VLCC tankerlerinde %61 artış
- Japonya'ya giden orta boy tankerlerde %88 artış
İran'ın Boğazı Kapatma İhtimali ve Olası Sonuçları
Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Oxford Üniversitesi'nin ortak girişimi PortWatch verilerine göre, İsrail'in İran'a saldırısının ardından Hürmüz Boğazı'nı kullanan tanker sayısında düşüş yaşandı. Ancak, veri analitik şirketi Kpler'e göre, İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatma riski düşük. İran'ın, Körfez komşularıyla diplomatik ilişkileri ve petrolünün önemli bir kısmını buradan ithal eden Çin'e olan ekonomik bağımlılığı, bu stratejik geçidi kapatma ihtimalini azaltıyor.
Hürmüz Boğazı'ndaki gerilim, küresel petrol piyasalarını tedirgin etmeye devam ediyor. Artan navlun fiyatları, petrol ürünlerinin son kullanıcıya ulaşana kadar olan maliyetini artırarak enflasyonist baskıları körükleyebilir. Uzmanlar, bölgedeki istikrarsızlığın devam etmesi halinde petrol fiyatlarında daha da yükselişlerin yaşanabileceği konusunda uyarıyor. Bu durum, tüketicilerin cebini yakarken, enerji politikalarının da yeniden gözden geçirilmesine neden olabilir.
