İstanbul Atlas Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. M. Burcu Irmak Yazıcıoğlu, genetik biliminin tıp, biyoteknoloji ve halk sağlığı alanlarındaki devrimsel etkilerine dikkat çekerek, genom çalışmaları ve gen düzenleme teknolojilerindeki ilerlemelerin hastalıkların moleküler temellerini anlamamıza ve kişiye özel tedavi stratejileri geliştirmemize olanak sağladığını belirtti.
Genetik Biliminin Temel Taşları
DNA, tüm canlılarda kalıtsal bilgiyi taşıyan temel moleküldür. Prof. Dr. Yazıcıoğlu, DNA'nın keşfinin bilim dünyası için bir dönüm noktası olduğunu ve modern bilimsel araştırmaların temelini oluşturduğunu vurguladı. İnsan Genom Projesi ile yaklaşık 3 milyar baz çiftinin haritalandırılması, kanser, kistik fibrozis, SMA gibi birçok hastalığın erken tanısı ve tedavisinde önemli bir rol oynamıştır. Gelişmiş biyoinformatik yöntemler ve genetik analizler sayesinde, genomik verilerin klinik uygulamalara entegrasyonunda büyük bir dönüşüm yaşanmaktadır.
Klinik genetik testler ve biyobelirteç araştırmaları, hastalıkların moleküler temellerinin detaylı olarak tanımlanmasına olanak sağlar. Bu durum, bireysel genetik profillere dayalı risk değerlendirmesi, erken tanı ve etkin tedavi stratejilerinin geliştirilmesinde belirleyici bir rol oynar.
CRISPR-Cas9 Teknolojisi: Genetik Düzenlemede Yeni Bir Çağ
Son yıllarda genetik biliminde öne çıkan CRISPR-Cas9 gen düzenleme teknolojisi, DNA dizilerinde hassas değişiklikler yapılmasına imkan sağlayan güçlü bir araçtır. Prof. Dr. Yazıcıoğlu, bu teknolojiyle ilgili şu bilgileri paylaştı:
CRISPR-Cas9 gen düzenleme teknolojisi, genomun istenilen bölgelerinde mutasyonların düzeltilmesi veya belirli genlerin devre dışı bırakılması gibi işlemleri mümkün kılarak, genetik hastalıkların tedavisinde umut verici yaklaşımlar sunmaktadır. Özellikle SMA gibi nadir hastalıkların tedavisinde gen düzenleme çalışmaları, kalıcı ve hedefe yönelik çözümler geliştirilmesine olanak sağlamakta. Bu teknolojinin sağladığı hassasiyet ve etkinlik, kalıtsal hastalıkların yalnızca tedavisi değil, gelecekte önlenebilir hale gelmesi yönünde de önemli bir adımdır.
Genetik Biliminin Geleceği ve Etkileri
Günümüzde genetik biliminin etkileri sadece laboratuvarlarla sınırlı kalmayıp, tıp, biyoteknoloji ve halk sağlığı gibi alanlarda devrimsel sonuçlar doğurmaktadır. DNA'nın derinlemesine incelenmesi, evrimsel süreçlerin daha iyi anlaşılmasının yanı sıra kalıtsal ve kompleks hastalıkların risk değerlendirmesi, erken tanısı ve etkili tedavi stratejilerinin geliştirilmesinde kritik bir rol oynamaktadır. DNA'nın çözümlenmesiyle elde edilen bilgi birikimi, canlı organizmaların biyolojik bütünlüğünün kavranmasında ve modern tıbbın dönüşümünde devrim niteliğinde katkılar sağlamaya devam etmektedir.
Genetik bilimindeki bu hızlı ilerlemeler, özellikle nadir görülen ve tedavisi zor olan genetik hastalıklar için umut ışığı olmaktadır. SMA gibi hastalıkların tedavisinde gen düzenleme teknolojilerinin kullanılması, hastaların yaşam kalitesini artırma ve hatta hastalığı tamamen ortadan kaldırma potansiyeli taşımaktadır. Gelecekte genetik biliminin, kişiye özel tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesinde ve hastalıkların önlenmesinde daha da büyük bir rol oynaması beklenmektedir.
