Uzay çöpleri Dünya'yı tehdit ediyor
Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS), geçtiğimiz günlerde bir uzay çöpünün tehdidi altında kaldı. Rusya'ya ait bir uzay aracının acil müdahalesiyle çarpışma önlendi, ancak bu olay, uzay kirliliği sorununun ne kadar ciddi boyutlara ulaştığını bir kez daha gözler önüne serdi. NASA'nın verilerine göre, Dünya'nın yörüngesinde 47.000'den fazla nesne dolaşıyor ve bunların büyük bir kısmı kontrolsüz şekilde hareket ediyor.
Kessler Sendromu: Zincirleme çarpışma tehlikesi
1978 yılında Donald Kessler tarafından ortaya atılan Kessler Sendromu, uzaydaki çöplerin birbirine çarparak domino etkisi yaratması ve yörüngenin kullanılamaz hale gelmesi senaryosunu tanımlıyor. Uzmanlara göre, bu durum şimdiden başlamış olabilir. Arizona Üniversitesi'nden Dr. Vishnu Reddy, "Son yıllarda uzaya gönderilen nesnelerin sayısı katlanarak arttı. Kessler Sendromu'na doğru ilerliyoruz" uyarısında bulunuyor.
- 2009'da Rus Kosmos 2251 uydusu, ABD'nin Iridium 33 uydusuna çarptı ve 2.000'den fazla parça uzaya yayıldı.
- 2021'de Rusya'nın füze testi, 1.500'den fazla enkaz parçası oluşturdu.
- 2023'te ABD'nin hava durumu uydusu parçalandı ve 50 yeni çöp yörüngeye dağıldı.
Peki bu kriz nasıl çözülecek?
Uzay çöplerini temizlemek için çeşitli projeler geliştiriliyor. Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) ADEO yelkeni gibi teknolojiler, kullanım dışı uyduları hızla Dünya'ya çekerek yörüngedeki enkazı azaltmayı hedefliyor. Ancak uzmanlar, asıl çözümün uluslararası regülasyonlar olduğunu vurguluyor. Birleşmiş Milletler'in Gelecek Paktı gibi girişimler umut verse de, yaptırım gücünün olmaması endişe yaratıyor.
Michigan Üniversitesi'nden Dr. Nilton Renno, "Uzay çöpleri, okyanuslardaki plastikler gibi. Eğer şimdi harekete geçmezsek, gelecek nesiller için geri dönüşü olmayan bir sorun haline gelecek" diyerek durumun aciliyetine dikkat çekiyor. Bilim dünyası, Kessler Sendromunun etkilerini en aza indirmek için zamanla yarışıyor.
